Neden 'AD&D 2nd Edition'?

'Nick DiPetrillo' isimli oyun yazarının bir yazısıyla karşılaştım bugün ve daha sonra bunun üzerine yazmak için bir kenara kaydettim. Yazının başlığı 'Top 5 Things to Miss About D&D 2nd Edition'dı ve yazı neden insanların bu edisyonu çok özlediği ve üzerinden yıllar geçmesine rağmen yeni çıkan edisyonları değil de onu tercih ettiğiyle ilgiliydi. Buraya tıklayarak ulaşabileceğiniz yazının altında şu anda 87 de yorum bulunuyor ki bunlar genelde insanların 'Nick'in listesinde bulunmayan özlem ve değişmezleriyle ilgili. Ben de burada hem yazıyı hem de yorumları karmanlayıp biz de dahil birçok oyuncunun '2nd Edition'ı tercih etmemizin nedenlerini sıralayacağım. Umarım hoşunuza gider ve birçok güzel anınızın canlanmasına vesile olur.

'The Complete Wizard's Handbook' görseli, sf.47 (1990)

Gereksiz Büyüler
Gereksiz denilmiş olsa da aslında bizim 'utility spell' diye adlandırdığımız ve herhangi bir hasar verme ya da iyileştirme etkisi olmayan, sadece karşınıza çıkan bazı sorunların çözümlerinde kullanılabilecek büyüler bunlar, yani işe yaramaz değiller. Sonraki edisyonlarda bunların sayıları giderek azaldı ve etkileri o beklenmedik çözümleri sunmada yeterli olmayan seviyeye indirildi. Bir arkadaşım onunla en son oynadığımız 'al-Qadim' modülünde ona saydığım her büyünün ardından bana "Eee ne işe yarıyor bu yani? 'Damage' veriyor mu?" diye soruyordu ki bu madde bana onu hatırlattı. Bazen elinizde 'combat'ı direkt olarak etkileyecek hiçbir büyünüz olmaz ama bu durum çok daha eğlenceli olabilir. Rakibinizi 'Magic Missile' hasarı vererek yere düşürmeye çalışmak yerine altındaki taş zemine 'Stone to Mud' uygulamak ve dengesini bozmak gibi daha farklı çözümler üretebilmenizi sağlar.

'DM'lik zor zanaat.

Uydurmak
Nedeni bilinmez bir şekilde 'AD&D 2nd Edition' oyunlarında kural kitaplarına çok daha az bakılır. Aslında diğer sistemlerden çok daha fazla kural içermesine rağmen genelde 'DM' 'combat' dışı bir problem olduğunda kendisi bir kural uydurarak oyunu devam ettirir. Eğer böyle bir şeyi yeni edisyonlardan birinde denemeye kalkarsanız büyük ihtimalle oyunculardan birisi size "Hayır, o kural öyle değil" diyip eline bir kural kitabı alacak ve söylediğinin doğruluğunu kanıtlamaya çalışacaktır. Bunun sebebini gerçekten bilmiyorum ama '2nd Edition' ve diğer eski nesil sistemlerde 'DM'in daha çok uydurduğu ve aslında daha çok yorulduğu, oyuncuları kurallara takılmayıp rol yapmaya çağıran bir durum söz konusu.

"Total Party Kill"

Dengesizlik
'AD&D 2nd Edition' oyuncu karakterlerini zayıf tutmayı sever. Özellikle düşük seviye bir 'wizard'sanız, 'hp' değeriniz '1d4'lük bir zarla belirleniyorsa ve elinizdeki hiçbir büyüyle karşınızdaki devasa 'troll'e zarar veremiyorsanız, bazen kaçmanız gerekebilir. Hatta bir ihtimal ölebilirsiniz. Çünkü daha gerçek olan budur. Böylesi durumlarda sistemlerin farkı şöyle ki; '2nd Edition' karşınıza yenebileceğiniz bir rakip çıkardığında da kaçma ihtimaliniz vardır ama yeni sistemlerde eğer bir rakip yenilebiliyorsa yenilecektir ve çok bariz bir şekilde güçlüyse kaçılacaktır. '2nd Edition' kuralları ölümü ensenize ensenize üfler ve 'combat' sona erdiğinde bazen takımınızdaki 'wizard'ı bir masanın altında titrerken bulabilirsiniz. Bunun belki negatif yanları da vardır ama oyunun atmosferine ayrı bir tat kattığı da gerçektir.

'Encyclopedia Magica Volume One'

'Encyclopedia Magica'
Bu isimde kitaplar eski 'AD&D' büyülerinin, tılsımlı eşyalarının, 'potion'larının toplandığı, arkaplan hikayelerinin, çıkış noktalarının, yapımında kullanılacak malzemelerin bütün ayrıntılarıyla anlatıldığı büyülü olmaya en yakın kitaplardı. '2nd Edition'dan sonra bu tarz kitaplar ne yazık ki çıkarılmamıştır. Kitaptan bir kısmı size aktarayım ve şimdiki sistemlerin nasıl bir eksiği olduğunu görün:

"Life Scepter (Hayat Asası): XP Value ('XP' Değeri): 3,000 GP Value ('GP' Değeri): 15,000
Gods, Demigods & Heroes (Tanrı, Yarıtanrı ve Kahramanlar)

The primary power of this scepter is the ability to make the being holding it unkillable. It acts like the magic jar spell but it holds the hit points of the being. The holder can be hacked forever with no harm because whenever he or she can restore hit points at will. It is made out of pulpy wood material and is easily affected by anything that affects wood. Destroying it destroys the user. (Bu asanın temel gücü taşıyanı öldürülemez kılmaktır. Magic Jar büyüsü gibi işler ama taşıyanın 'HP' değerini korur. Taşıyan sonsuza dek zarar görmeden durabilir çünkü istediği zaman kendini iyileştirebilme gücüne sahiptir. Yumuşak ahşap malzemeden yapılmıştır ve ahşabı etkileyen her şey asayı da etkiler. Asayı yok etmek kullanıcısını da yok eder.)" (Encyclopedia Magica Volume 3 sf. 1063)

...ve düşünün ki elimde bunun gibi yüzlerce farklı eşya ve büyü tanımının yer aldığı bir kitap var. İnanın elinize alıp roman gibi okuması bile ayrı bir keyif.

Unutulmaz unutulmuş diyarlar.

Evrenler
'AD&D 2nd Edition'ın etkin olduğu yıllar (90'lar) 'D&D'ye en çok 'setting' çıkartıldığı yıllardı. 'Dragonlance', 'Forgotten Realms', 'Ravenloft', 'Birthright', 'Dark Sun', 'Planescape' gibi 'FRP' dünyası için çok önemli evrenler bu sıralarda oluşturuldu ya da geliştirildiler. Bütün bu evrenlerin üzerine sayısız eklenti kitapları, modül ve maceralar, romanlar, 'monster' ve 'spell' kitapları çıkartıldı. Sonraki edisyonların tek yaptığıysa bunları kendi kurallarına uygun hale getirerek tekrar basmak ya da tamamen tedavülden kaldırmaktı ki çoğu oyuncuya göre en yanlış davranışı burada gösterdiler.

Belki daha sıralayabileceğimiz bir çok başlık var bunlar gibi ama benim çıkarabildiklerim bu kadar. Genel olarak oyuncular '2nd Edition'ın atmosferini daha güçlü, karakterlerini daha derin bulmaktalar ve sistem oyuncuları rol yapmaya itmekte daha başarılı. Tabii ki hiçbir sistem mükemmel değil ve '2nd Edition'ın da kendi yanlışları var. Zaten ben de burada bir sistemi yüceltmeye değil sadece neden tercih edildiğini açıklamaya çalıştım. Hiçbir sisteme karşı bir garezim yok, hiçbir zaman olmaz. Sonuçta amaç rol yapmak ve eğlenmekse bu herhangi bir sistemle yapılabilir.

Hangi sistem olursa olsun sonuçta amaç rol yapmak ve eğlenmek.

Bir şey daha var ki, sürekli insanların ağzında olan bu "'THAC0' nedir ya? Bir sürü hesabıyla kitabıyla '2nd Edition' çok karmaşık." gibisinden yakarışlara inanmamanızı öneririm. Oyuna ilk başladığınızda saldırı ve savunma sistemini birinin size açıklamasıyla kavrıyor ve bir daha sorun yaşamıyorsunuz. Tecrübeyle sabittir.

Eğer sizin de bu konuda düşünceleriniz, anılarınız, listeye eklemek istedikleriniz, '2nd Edition'ın zayıf ve güçlü olduğunu düşündüğünüz tarafları varsa aşağıya yorum olarak yazmaktan çekinmeyin.